قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
قانون تشکیلات و
وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
ماده 1 - وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عبارتند از:
1 - تدوین و ارائه سیاست‌ها،تعیین خط مشی‌ها و نیز برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های
مربوط به تربیت نیروی انسانی گروه پزشکی پژوهش، خدمات‌بهداشتی، درمانی، دارویی،
بهزیستی و تأمین اجتماعی.
2 - تأمین بهداشت عمومی و ارتقاء سطح آن از طریق اجرای برنامه‌های بهداشتی خصوصاً
در زمینه بهداشت محیط، مبارزه با بیماری‌ها، بهداشت‌خانواده و مدارس آموزش بهداشت
عمومی، بهداشت کار و شاغلین با تأکید بر اولویت مراقبت‌های بهداشتی اولیه، به ویژه
بهداشت مادران و کودکان با‌همکاری و هماهنگی دستگاه‌های ذیربط.
3 - ایجاد نظام هماهنگ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و گسترش شبکه تلفیقی بهداشت و
درمان.
4 - تعیین رشته‌ها و مقاطع تحقیقی مورد نیاز کشور و اجرای برنامه‌های تربیت نیروی
انسانی گروه پزشکی در جهت نیل به خودکفایی.
تبصره 1 - جهت نظارت و ارزشیابی مدارک تحصیلی دانشجویان گروه پزشکی شورایی مرکب
از معاونین ذیربط وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و‌آموزش پزشکی و فرهنگ و آموزش عالی
و 5 نفر از اساتید گروه پزشکی که دو نفر از ایشان با تأیید وزارت فرهنگ و آموزش
عالی انتخاب خواهند شد‌در وزارت اخیرالذکر تشکیل می‌گردد. مدارک تحصیلی مزبور به
امضاء وزرای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فرهنگ و آموزش عالی خواهد‌رسید.
تبصره 2 - کلیه ضوابط و مقررات آموزشی حاکم بر سایر دانشگاه‌های کشور و نیز ضوابط
و مقررات آموزشی اعلام شده از طرف شورای عالی‌انقلاب فرهنگی و وزارت فرهنگ و آموزش
عالی در مورد دانشگاه‌های علوم پزشکی حاکم و مجری خواهد بود.
نحوه نظارت وزارت فرهنگ و آموزش عالی بر اجرای ضوابط قانونی به گونه‌ای که با
اختیارات و مسئولیت‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش‌پزشکی مغایرت نداشته باشد،
توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین خواهد شد.
5 - انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی در جمیع رشته‌های پزشکی و زمینه‌های بهداشتی و
درمانی و نیز ایجاد و گسترش مؤسسات و واحدهای‌پژوهش پزشکی و نظارت بر پژوهش‌ها و
هماهنگ ساختن برنامه‌های مؤسسات تحقیقاتی پزشکی.
6 - برنامه‌ریزی به منظور توزیع متناسب و عادلانه نیروی انسانی و سایر امکانات
(آموزش پزشکی و تسهیلات بهداشتی - درمانی) کشور با تأکید‌اولویت برنامه‌های
بهداشتی و رفع نیاز مناطق محروم و نیازمند.
7 - فراهم نمودن تسهیلات لازم برای برخورداری همگان از خدمات درمانی در حدود
امکانات از طریق ایجاد و گسترش مراکز درمانی دولتی و‌بهبود استاندارد آنها و
استفاده از همکاری مؤسسات خیریه و بخش خصوصی و نیز انواع بیمه‌های درمانی.
تبصره - وزارت جهاد سازندگی در حدود وظایف قانونی محوله با موافقت وزارت بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی به خدمات بهداشتی درمانی‌مناطق روستایی و عشایری کمک خواهد
نمود.
8 - تأمین منابع مالی با بهره‌گیری از اعتبارات عمومی، حق بیمه، درآمدهای اختصاصی
و کمکها و مشارکت مردمی.
9 - تأمین و ارائه خدمات لازم به معلولین جسمی، ذهنی و اجتماعی قابل توانبخشی در
حدود امکانات.
10 - تشویق و ترغیب افراد خیر و مؤسسات خصوصی جهت اقدامات حمایتی برای کودکان در
سنین قبل از دبستان و سالمندان و خانواده‌ها و‌افراد بی‌سرپرست و نیازمند و
معلولین جسمی، ذهنی و اجتماعی غیر قابل توانبخشی و ارائه این خدمات در موارد ضروری
توسط مؤسسات دولتی و‌نظارت بر این اقدامات.
11 - تعیین و اعلام استانداردهای مربوط به:
الف - خدمات بهداشتی، درمانی، بهزیستی و دارویی.
ب - مواد دارویی، خوراکی، آشامیدنی، بهداشتی، آرایشی، آزمایشگاهی، تجهیزات و
ملزومات و مواد مصرفی پزشکی و توانبخشی.
ج - بهداشت کلیه مؤسسات خدماتی و تولیدی مربوط به خدمات و مواد مذکور در فوق.
12 - صدور، تمدید و لغو موقت یا دائم پروانه‌های:
الف - مؤسسات پزشکی، دارویی، بهزیستی و کارگاهها و مؤسسات تولید مواد خوراکی و
آشامیدنی و بهداشتی و آرایشی.
تبصره - صدور مجوزهای صنعتی واحدهای بهداشتی و درمانی توسط وزارت صنایع منوط به
تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
ب - ساخت فرآورده‌های دارویی و مواد بیولوژیک، خوراکی، آشامیدنی، بهداشتی، آرایشی
و آزمایشگاهی و تجهیزات و ملزومات و مواد مصرفی‌پزشکی و توانبخشی.
13 - انجام نظارت و کنترل کیفی مواد مذکور در بند "ب" از قسمت 12 ماده 1 و تعیین
ضوابط و مقررات لازم برای موارد مذکور در بند "الف" و"ب" ماده 12.
14 - صدور پروانه اشتغال صاحبان حرف پزشکی و وابسته پزشکی.
15 - تعیین مبانی محاسبه هزینه‌های خدمات تشخیصی و درمانی، دارویی، بهزیستی و
تعیین تعرفه‌های مربوط در بخش دولتی و غیر دولتی و‌تعیین شهریه آموزش‌های غیر رسمی
و آزاد در زمینه‌های مختلف علوم پزشکی.
16 - تعیین ضوابط مربوط به ارزیابی، نظارت و کنترل بر برنامه‌ها و خدمات واحدها و
مؤسسات آموزشی و پژوهشی، بهداشتی، درمانی و‌بهزیستی و انجام این امور بر اساس
استانداردهای مربوطه.
17 - تعیین ضوابط مربوط به ورود، ساخت، نگهداری، صدور، مصرف و انهدام مواد اولیه
بیولوژیک مخدر، خوراکی، آشامیدنی، بهداشتی،آرایشی، آزمایشگاهی و فرآورده‌های
دارویی و تجهیزات و ملزومات و مواد مصرفی پزشکی و توانبخشی و نیز ارزشیابی، نظارت
و کنترل ضوابط‌مذکور.
18 - انجام پژوهش در زمینه طب سنتی و بررسی و تحقیق در زمینه خواص دارویی گیاهان و
امکانات تهیه و استفاده از داروهای گیاهی و آموزش‌صحیح در زمینه‌های فوق و ایجاد
مراکز مناسب برای طب سنتی.
ماده 2 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دارای تشکیلاتی به شرح زیر خواهد
بود:
الف - حوزه مرکزی وزارتخانه که از معاونت‌های زیر تشکیل می‌شود:
1 - معاونت امور آموزشی که امور آموزشی و بازآموزی و گسترش دانشگاه‌ها را به عهده
دارد.
2 - معاونت امور دانشجویی که امور مربوط به خدمات آموزشی و رفاهی و گزینش علمی
دانشجویان و امور فارغ‌التحصیلان را به عهده دارد.
3 - معاونت امور پژوهشی.
4 - معاونت امور دارویی و غذایی.
5 - معاونت اداری و مالی.
6 - معاونت امور حقوقی و مجلس.
7 - معاونت امور بهداشتی.
8 - معاونت امور درمانی.
9 - معاونت جنگ.
10 - معاونت امور فرهنگی.
ب - دانشگاه‌ها یا دانشکده‌های علوم پزشکی.
ج - سازمان‌های منطقه‌ای بهداشت و درمان که جایگزین سازمان‌های منطقه‌ای بهداری
استان‌ها خواهند بود.
د - سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته.
تبصره 1 - رؤسای دانشگاه‌ها و یا دانشکده‌های علوم پزشکی مراکز استان‌ها (به
استثنای استان تهران) به عنوان قائم مقام وزیر در استان انجام‌وظیفه خواهند نمود.
تبصره 2 - در استان‌هایی که دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی وجود داشته باشد
سازمان منطقه‌ای بهداشت و درمان استان زیر نظر رییس دانشگاه‌یا دانشکده علوم پزشکی
اداره خواهد شد.
تبصره 3 - سازمان‌های منطقه‌ای بهداشت و درمان و بیمارستان‌های تابعه و
بیمارستان‌های دانشکده‌های پزشکی دارای اختیارات اداری و مالی‌بوده و مشمول ماده 4
قانون تعدیل نیروی انسانی نخواهند بود.
تبصره 4 - مرکز بهداشت استان تحت نظر سازمان منطقه‌ای بهداشت و درمان مسئول
برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی برنامه‌های بهداشتی و اجرای‌برنامه‌های نمونه‌ای در
سطح استان در چهارچوب سیاست‌ها و خط مشی‌های وزارتخانه میباشد و دارای اختیارات
اداری و مالی و خدمات پشتیبانی‌خواهد بود.
تبصره 5 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌تواند در صورت نیاز معاونت‌هایی
را با موافقت سازمان امور اداری و استخدامی ایجاد یا‌حذف نماید.
ماده 3 - وظایف و اعتبارات آموزشی و نیروی انسانی آموزش‌دهنده انستیتو علوم تغذیه
و صنایع غذائی ایران بر حسب تشخیص وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی به یکی از
دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران منتقل می‌گردد که دانشکده تغذیه در دانشگاه مزبور
تشکیل گردد و وظایف‌تشکیلات، اختیارات و اعتبارات پژوهشی و نیروی انسانی پژوهشگر
انستیتو علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران نیز به همان دانشگاه علوم پزشکی‌منتقل
می‌شود و دانشگاه مزبور مکلف است انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور را
تشکیل دهد.
این انستیتو با داشتن ردیف اعتباری مستقل در قانون بودجه وابسته به دانشگاه علوم
پزشکی مزبور انجام وظیفه خواهد نمود.
تبصره - اساسنامه این مرکز در چهارچوب اساسنامه مؤسسات تحقیقاتی موضوع ماده 5
قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی‌خواهد بود که حداکثر ظرف مدت چهار
ماه توسط وزارت مذکور تهیه و به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.
ماده 4 - لایحه قانونی راجع به اجازه اجرای طرح توسعه مجتمع آموزشی، پژوهشی
درمانی وزارت بهداری و بهزیستی مصوب 1358.1022شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران
لغو و امکانات و تجهیزات و اعتبارات و کارکنان این مجتمع بر حسب مورد به حوزه
مرکزی وزارتخانه و‌مؤسسات آموزشی وابسته به این وزارت منتقل می‌شوند.
ماده 5 - به منظور ایجاد روح تتبع و تحقیق در مسائل آموزشی بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی و کمک به خودکفایی علمی کشور، فرهنگستان‌علوم پزشکی به ریاست وزیر بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی تشکیل می‌گردد.
آیین‌نامه اجرایی و مقررات اداری و مالی این فرهنگستان توسط وزارت بهداشت، درمان
و آموزش پزشکی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد‌رسید.
ماده 6 - وزارت بهداشت، و درمان و آموزش پزشکی می‌تواند با مشارکت بانک‌ها و
تعاونی‌ها و بخش خصوصی و یا هر یک از آنها اقدام به ایجاد‌بیمارستان‌هایی در نقاط
مورد نیاز بنماید نحوه مشارکت و اداره بیمارستان‌های مذکور مطابق قانون تجارت و به
صورت شرکت با حداقل 51% سهم‌دولت خواهد بود.
تبصره - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجاز است در محل‌های نیازمند زمین یا
ساختمان ناتمام خود را جهت ساختمان مراکز‌بهداشتی و درمانی با اخذ وجه به سازمان
تأمین اجتماعی واگذار نماید وجوه حاصله پس از واریز شدن به حساب خزانه‌داری کل از
طریق بودجه کل‌کشور در اختیار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار خواهد گرفت
تا صرفاً به مصرف ایجاد یا تکمیل و یا تجهیز مراکز درمانی و بهداشتی‌دیگر در سایر
شهرستان برسد.
ماده 7 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای حصول به اهداف و اجرای وظایف
مندرج در این قانون و قانون تشکیل وزارت مزبور‌می‌تواند:
1 - مراکز تحقیقاتی و پژوهشی پزشکی.
2 - شرکت خدماتی برای ارائه خدمات تدارکات تخصصی.
3 - شرکت خدماتی برای انجام نگهداری و تعمیرات تجهیزات و وسایل و لوازم پزشکی و
توانبخشی.
4 - شرکت تولیدی برای پژوهش و ساخت تجهیزات و وسایل و لوازم پزشکی و توانبخشی.
5 - شرکت تولیدی برای تهیه دارو و مواد اولیه دارویی و مواد بیولوژیک.
6 - شرکت خدماتی برای ورود و توزیع دارو و تجهیزات و لوازم پزشکی و توانبخشی.
7 - شرکت خدماتی برای نگهداری تأسیسات حرارتی و برودتی بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها،
دانشکده‌ها و ساختمان‌های اداری وزارتخانه در سطح‌کشور.
8 - شرکت خدماتی برای نظافت بیمارستان‌ها، دانشکده‌ها و ساختمان‌های وزارتخانه در
سطح کشور ایجاد نماید.
تبصره - اساسنامه مراکز و شرکت‌های فوق‌الذکر توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی تهیه و با تصویب مجلس شورای اسلامی قابل‌اجرا خواهد بود.
ماده 8 - حفظ وضعیت و شمول مقررات سابق بر کارکنان منتقله به وزارت بهداشت، درمان
و آموزش پزشکی موضوع ماده 11 قانون تشکیل این‌وزارت تا زمان تصویب و اجرای قوانین
و مقررات موضوع ماده 9 قانون مزبور به قوت خود باقی خواهد بود و دانشگاه‌ها و
دانشکده‌های علوم پزشکی‌نیز تا آن زمان از مقررات مالی و معاملاتی دانشگاه‌ها و
سازمان‌های منطقه‌ای بهداشت و درمان از مقررات مالی و معاملاتی سازمان‌های
منطقه‌ای‌بهداری سابق استفاده خواهند نمود.
ماده 9 - تشکیلات تفصیلی این وزارتخانه و تغییرات بعدی آن با توجه به مفاد این
قانون و قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی‌به تصویب سازمان امور
اداری و استخدامی کشور خواهد رسید.
قانون فوق مشتمل بر نه ماده و دوازده تبصره در جلسه علنی روز سه‌شنبه سوم خرداد
ماه یک هزار و سیصد و شصت و هفت مجلس شورای اسلامی‌تصویب و در تاریخ 1367.3.12 به
تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رییس مجلس شورای اسلامی - اکبر هاشمی